6 BerLian 08...

kawan,
sahabat,
teman,
member,
rakan,
satu istilah yang sama,
seribu satu pengalaman,
dapat dilalui pabila bersama......

tapi kini,
kau di selatan,
aku pula di utara,
masing2x terpisah,
demi segulung ijazah,
ku relakan...

andai masa,
boleh dihentikan,
mahu saje ku undurkan,
putaran jarum jam,
supaya kiter dapat,
bersamer2x kembali,
dalam sebuah kelas keramat,
Bernama,,
6 BERLIAN 08......


# nk jiwang2x,, tp x ckp jiwang la plop.....

Sintaksis Bahasa Melayu

1.0 PENGENALAN
Bahasa Melayu mempunyai berbagai-bagai jenis ayat untuk menyatakan maksud yang sama. Ciri-ciri ini menyebabkan bahasa Melayu merupakan sebuah bahasa yang sentiasa hidup serta menarik. Jika hanya satu jenis ayat saja yang digunakan akan timbul rasa jemu pada pembaca. Oleh sebab itu, sasterawan dan penulis yang baik selalu menggunakan jenis-jenis ayat yang lain, sesuai dengan keperluan. Ahli bahasa mempunyai pelbagai takrifan terhadap ayat bergantung pada teori atau pendekatan yang dianutinya. Takrif ayat oleh ahli bahasa tatabahasa tradisional ialah a sentence is a group of words expressing a complete thought, C.C. Fries (1963:9). Tegasnya, syarat sesebuah ayat ialah wujudnya fikiran yang lengkap.
Menurut Blommfield (1991: 170), pendukung tatabahasa struktural, ayat ialah ...a contruction (or form) which, in the given etterance, is not part of any large construction. Tambahnya lagi, sebanyak mana ayat yang diujarkan oleh seseorang, namun setiap ayat itu bebas dan tidak terikat oleh satu bentuk linguistik yang besar. Hal ini kerana ayat dianggap sebagai unit tatabahasa terbesar dan tertinggi.
Ayat menurut Nik Safiah Karim et al. (1993: 414) ialah unit pengucapan yang paling tinggi letaknya dalam susunan tatabahasa dan mengandungi makna yang lengkap. Daripada definisi ayat di atas, ciri-ciri ayat itu diucapkan dengan didahului oleh kesenyapan, dan diakhiri dengan kesenyapan. Selain itu, sebuah ayat itu selalu mengandungi makna. Umpamanya:
Muaz murid tahun 5 di SK Methodist. Dia ke sekolah jam 6.45 pagi. Sekolahnya terletak 15 kilometer dari rumahnya. Dia ke sekolah dengan menaiki bas.
Daripada contoh tersebut, ayat itu terdiri daripada empat ayat. Setiap ayat dimulai dengan huruf besar dan diakhiri dengan tanda noktah. Apabila dibaca, setiap ayat tersebut dimulai dengan kesenyapan dan diakhiri dengan kesenyapan juga. Setelah diam, kemudian dimulai lagi dengan ayat berikutnya, dan diam lagi. Demikianlah seterusnya. Jadi, kesenyapan pada awal dan akhir itulah yang menandai sesebuah ayat. Di samping itu, setiap ayat ditandai juga dengan intonasi yang menunjukkan bahawa bahagian ujaran itu sudah lengkap. Akhirnya, kesemua ayat yang diujarkan tersebut mengandungi makna sebagai syarat sebuah ayat.
Jumlah ayat dalam sesuatu bahasa tidak terkira banyaknya. Namun, dalam analisis sintaksis, terdapat pelbagai jenis ayat yang boleh dirangkumkan kepada jumlah klausa, jenis ayat, susunan ayat dan ragam ayat. (Ahmad Khair Mohd Noor, 2003: 2).

2.0 DEFINISI AYAT MENURUT
2.1 ZA’BA
Za’ba dalam buku Pelita Bahasa Melayu, Penggal 1 (Permulaan Nahu Melayu) memberikan definisi ayat sebagai berikut:
“Ayat memakai susunan perkataan yang sekumpul-sekumpul dengan tentu hujung pangkalnya dan tempat-tempat berhentinya, serta memberi faham yang sempurna tiap-tiap sekumpul kata yang dikatakan itu.
...maka tiap-tiap sekumpul perkataan itu ialah susunan yang sempurna maksudnya.”

( Pelita Bahasa Melayu Penggal 1, 1965 hlm. 251)

2.2 ASRAF
Dalam buku Petunjuk Bahasa Malaysia Baku KBSM, Asraf memberikan definisi ayat seperti yang berikut:
“Bentuk bahasa yang terjadi dengan adanya sekumpulan kata yang tersusun kepada dua bahagian, iaitu subjek dan predikat.”
(Petunjuk Bahasa Malaysia Baku KBSM, 1990 hal. 227)

2.3 ASMAH HAJI OMAR
Menurut Asmah Haji Omar dalam buku Nahu Melayu Mutakhir:
“Ayat adalah unit yang paling tinggi dalam skala tatatingkat nahu. Ayat terdiri daripada klausa yang disertai dengan intonasi ayat yang lengkap, yakni yang dimulai dengan kesenyapan dan diakhiri dengan kesenyapan dan intonasinya menyatakan bahawa ayat itu sempurna dan selesai.”
(Nahu Melayu Mutakhir, 1993 hal. 355)


2.4 ABDULLAH HASSAN
Abdullah Hassan bersama Ainon Mohd. Dalam buku mereka yang berjudul Tatabahasa Dinamika memberikan definisi ayat sebagaimana berikut:
“Apabila kita bercakap, kita menggunakan perkataan-perkataan yang kita susun menjadi ayat.... Ada ayat yang terdiri daripada dua patah perkattan sahaja... Tiap-tiap ayat mesti terdiri daripada dua bahagian: bahagian 1, benda atau subjek; bahagian 2, cerita atau predikat.”
(Tatabahasa Dinamika, 1994 hal. 284-285)

2.5 ARBAK OTHMAN
Arbak Othman pula dalam bukunya Nahu Bahasa Melayu mengatakan:
“Ayat ialah satu ikatan perkataan yang mengandungi subjek dan predikat. Ikatan perkataan ini mempunyai susunan berdasarkan tekanan, intonasi dan hentian yang tertentu serta membawa satu fikiran atau idea yang lengkap.”
(Nahu Bahasa Melayu, 1989 hal. 116)

2.6 ABDULLAH HAMID MAHMOOD
Abdul Hamid Mahmood dalam bukunya Betulkan Kesalahan Bahasa Anda mendefinisikan ayat seperti yang berikut:
“Ayat ialah unit pengucapan yang mengandungi makna yang lengkap. Ayat boleh terbentuk daripada satu atau beberapa perkataan yang diucapkan dengan intonasi yang sempurna.”
(Betulkan Kesalahan Bahasa Anda, 1994 hal. 60)

2.7 NIK SAFIAH KARIM
Dalam buku Tatabahasa Dewan Edisi Baharu, Nik Safiah Karim dan rakan-rakan, Farid M. Onn, Hashim Musa dan Abdul Hamid Mahmood memberikan pengertian ayat sebagai:
“Ayat ialah unit pengucapan yang paling tinggi letaknyadalam susunan tatabahasa dan mengandungi makna yang lengkap. Ayat boleh terbentuk daripada satu perkataan atau susunan beberapa ayat perkataan yang pengucapannya dimulakan dan diakhiri dengan kesenyapan.”
(Tatabahasa Dewan Edisi Baharu, 1993 hal.414)
Berdasarkan pelbagai definisi ayat yang diberikan oleh sarjana dan ahli bahasa, kita dapat membuat kesimpulan bahawa ayat terdiri daripada susunan perkataan yang diucapkan dengan intonasi atau tatabahasa yang sempurna serta mempunyai makna. Ayat yang diucapakan dengan cara bermula dengan kesenyapan, dan berakhir dengan kesenyapan juga. Andainya satu-satu pengucapan itu diucapkan dengan intonasi atau lagu bahasa yang tidak sempurna, atau ayat itu tidak mempunyai makna yang sempurna, walaupun strukturnya panjang, tidaklah dapat kita namakannya sebagai ayat.
Noam Chomsky, ahli bahasa Amerika yang terkenal memberikan contoh ayat berikut:
Mengikut Colorless green ideas sleep furiously, walaupun susunan perkataan dalam ayat tersebut kelihatan sempurna dari segi struktur ayat Bahasa Inggeris, tetapi ayat ayat itu masih dianggap bukan ayat sebab ayat itu tidak mendukung makna yang lengkap. Maksudnya, ayat tersebut tidak boleh diterima akal, kerana makna yang didukung tidak munasabah. Dalam mana-mana bahasa pun, ayat boleh dihasilkan seberapa banyak yang kita mahu, dan tidak terhad bilangannya. Ayat yang dihasilkan itu hendaklah sempurna, iaitu gramatis dan maknanya juga sempurna, iaitu munasabah.


3.0 AYAT DASAR
3.1 KONSEP AYAT DASAR
Ayat dasar juga dikenali sebagai ayat inti, iaitu ayat yang terbentuk daripada unsur-unsur utama yang wajib, iaitu yang tidak mengandungi sebarang keterangan di dalamnya (Arbak Othman, 1985:166). Dengan demikian, ayat dasar ialah ayat yang tidak mengandungi tambahan unsur pada frasa subjek atau frasa predikat ( Nik Safiah et al., 1993:323).
Awang Sariyan (1986:30) menyatakan bahawa ayat dasar adalah ayat yang menjadi dasar terbitnya ayat-ayat yang lain, maka binaan ayat dasar paling ringkas. Konstituen subjek dan predikatnya diisi oleh frasa inti, dengan erti kata tidak disertai penerang (bagi frasa nama), tidak disertai pelengkap (bagi frasa adjektif dan bagi frasa kerja yang terbentuk daripada kata kerja intransitif).
Ayat (1a) lebih dasar daripada ayat (1b) kerana ayat tersebut wujud tanpa unsur tambahan pada frasa subjek atau frasa predikat, serta pada konstituen keterangan ayat tersebut. Selain itu, tidak ada bentuk yang lebih dasar daripada ayat (1a) tersebut.
1a. Jamal berdiri.
1b. Jamal berdiri di depan pintu.
Konsep ayat dasar oleh Nik Safiah Karim et al. (1993:418) ialah ayat yang menjadi dasar atau sumber bagi pembentukan semua ayat lain dalam sesuatu bahasa. Dengan mengambil contoh ayat (2) dan (3) yang berikut, ayat 2 ialah ayat dasar dan ayat 3 ialah ayat tunggal. Hal ini demikian kerana ayat 2 “Mastura cerdik” menjadi sumber dalam menerbitkan ayat 3 iaitu “Mastura tidak cerdik”. Bentuk ayat 2 akan muncul dahulu bagi menerbitkan ayat 3.
2. Mastura cerdik.
3. Mastura tidak cerdik.
Selain itu, sesuatu ayat itu sama ada pendek atau panjang dapat dikenal binaan dasar atau asasnya. Ayat 4 merupakan ayat majmuk, tetapi masih dapat dikenal binaan dasarnya.
4. Mariam Ariana ke bilik lalu bersalin pakaian.


Pada ayat 4, ayat ini mengandungi dua klausa, iaitu:
4a. Mariam Ariana ke bilik.
4b. lalu bersalin pakaian.
Klausa 4a lebih dasar daripada klausa 4b kerana klausa 4a dapat berdiri sendiri sebagai ayat yang lengkap. Sebaliknya, tidak demikian pada klausa 4b kerana klausa ini bergantung pada klausa sebelumnya. Dalam hal ini, ayat 4a adalah dasar dan menjadi rangka bagi ayat 4 tersebut.

3.2 POLA AYAT DASAR
Ahli bahasa mempunyai pandangan yang berbeza tentang jumlah pola ayat dasar dalam bahasa Melayu. Dalam bahasa Melayu, struktur frasa digolongkan kepada empat, iaitu frasa nama, frasa kerja, frasa adjektif dan frasa sendi nama. Frasa-frasa tersebut digabungkan atau digandingkan antara satu dengan yang lainnya bagi membentuk pola ayat dasar bahasa Melayu.
Pola ayat dasar dalam buku Tatabahasa Dewan terdiri daripada empat jenis pola berdasarkan jenis-jenis unsur yang hadir dalam konstituen subjek dan konstituen predikat. Memperkatakan predikat bererti memperkatakan pola ayat kerana pola-pola ayat ditentukan dengan berdasarkan apa yang menjadi predikatnya.
Pola Subjek Predikat
Pola 1
(FN + FN) Balqis
Frasa Nama pelajar sekolah.
Frasa Nama
Pola 2
(FN + FK) Miqhaeil
Frasa Nama sedang makan nasi.
Frasa Kerja.
Pola 3
(FN + FA) Lelaki itu
Frasa Nama pemurah.
Frasa Adjektif
Pola 4
(FN + FSN) Kakak
Frasa Nama di dalam bilik.
Frasa Sendi Nama

Daripada pola-pola tersebut, jelas bahawa ayat dasar terdiri daripada satu frasa nama sebagai subjek dan satu frasa lagi sebagai predikat. Frasa yang dapat menjadi predikat ayat ialah frasa nama, frasa kerja, frasa adjektif atau frasa sendi nama. Gabungan frasa-frasa tersebut membentuk ayat dasar bahasa Melayu.

3.3 CIRI-CIRI AYAT DASAR
Ayat dasar dapat dikenal berdasarkan ciri-ciri yang berikut, iaitu:
(a) Mengandungi satu klausa
(b) Berpola Subjek-Predikat (susunan biasa)
(c) Ayat penyata
(d) Ayat aktif
(e) Berpotensi untuk peluasan
(f) Tidak mengandungi kata hubung

(a) Mengandungi Satu Klausa
Setiap ayat dasar mesti mengandungi satu klausa yang lengkap dan klausa tersebut perlu mengandungi satu subjek dan satu predikat.
5a. Ismaeel berdiri.
5b. Bahawa Ismaeel berdiri.
Ayat 5a ialah ayat dasar kerana dapat berdiri sendiri sebagai ayat yang lengkap, tidak bergantung pada bentuk lain, selain mengandungi satu subjek dan satu predikat. Namun, pada klausa 5b, klausa ini bukan lagi ayat dasar. Hal ini demikian kerana klausanya tidak lengkap dan terpaksa bergantung pada klausa yang lain. Sesebuah klausa lengkap itu hanya menjadi ayat dasar jika tidak ada bentuk yang lebih dasar daripada ayat dasar tersebut. Contohnya:
6. Pelajar-pelajar bersenam.
7. Bersenam menyihatkan badan.
Ayat 6 dari segi makna lebih dasar dan lebih lengkap daripada ayat7. Ayat 7 walaupun mengandungi satu klausa, satu objek dan satu predikat, tetapi subjek ini ialah kata kerja yang berfungsi sebagai kata nama. Dalam hal ini, subjeknya telah mengalami proses pengguguran dan tidak lagi mempertahankan frasa nama yang menjadi konstituen subjek dalam ayat dasar.

(b) Berpola Subjek-Predikat
Ayat dasar mempunyai struktur subjek-predikat. Susunan subjek-predikat seperti pada ayat 8a dan ayat 9a merupakan susunan biasa dan lebih dasar daripada susunan predikat-subjek seperti pada 8b dan 9b. Selain itu, dalam bahasa, unsur yang menjadi subjek sering disebut dahulu berbanding predikat. Ayat 8b dan 9b terbit daripada ayat 8a dan 9a.

8a. Irfan bermain bola di padang.
8b. Bermain bola Irfan di padang.
9a. Pokok kelapa itu tinggi.
9b. Tingginya pokok kelapa itu.

(c) Ayat Penyata
Dilihat daripada kewujudannya, ayat penyata lebih dasar dan lebih lengkap daripada ayat jenis lain seperti ayat perintah atau ayat tanya. Ayat penyata seperti ayat 10 lebih jelas dari segi maknanya, malah strukturnya pula lebih lengkap berbanding daripada ayat jenis lain.
Ayat perintah seperti 11 merupakan ayat yang tidak lengkap dari segi makna mahupun strukturnya kerana lebih cenderung untuk tidak menyebut orang yang diperintahkan. Demikian juga ayat tanya seperti pada ayat 12 dikatakan tidak lengkap tanpa disertai dengan jawapannya.
10. Hazim memakai baju.
11. Pakailah baju!
12. Adakah kau mahu memakai baju?


(d) Ayat Aktif
Apabila predikat kata dasar mengandungi kata kerja, maka kata kerja tersebut mestilah kata kerja aktif. Hal ini demikian kerana ayat aktif lebih dasar daripada ayat pasif disebabkan oleh ayat pasif diturunkan daripada ayat aktif. Selain itu, ayat aktif lebih lengkap daripada ayta pasif kerana ayat pasif tidak boleh disertai pelaku. Hal ini tidak boleh berlaku dalam ayat aktif kerana ayat aktif tanpa pelaku menyebabkan ayat itu tidak lengkap.
13. Ibu mencium adik.
14.Adik dicium oleh ibu.
15. Adik dicium.

(e) Berpotensi untuk Perluasan
Setiap ayat dasar diperluas dengan menambahkan unsur-unsurnya. Hal ini demikian kerana ayat yang panjang adalah hasil daripada peluasan ayat dasar. Selain itu, ayat dasar dapat diperkembangkan atau diperluas bagi menerbitkan ayat jenis lain. Misalnya, ayat dasar 16 dapat menjadi ayat terbitan atau turunan kepada ayat 17 hingga 20. Ayat 17 mengalami perubahan struktur (perluasan predikat), ayat 18 mengalami perubahan erti nahuan (pengingkaran/ ayat positif kepada ayat negatif), ayat 19 mengalami perubahan fungsi (ayat penyata kepada ayat tanya), dan ayat 20 mengalami perubahan bentuk (ayat tunggal kepada ayat majmuk).
16. Hanani pandai.
17. Hanani mungkin paling pandai.
18. Hanani tidak pandai.
19. Hanani pandai, bukan?
20. Adawiah tahu bahawa Hanani pandai.

(f) Tidak Mengandungi Kata Hubung
Ayat dasar tidak mengandungi unsur yang boleh dihubungkan oleh kata hubung dengan unsur yang lain.
21. Setelah melihat Hazim, Husna membuka pintu.
22. Setelah melihat Hazim.
23. Husna membuka pintu.

Ayat 21 bukan ayat dasar kerana terdiri daripada klausa yang mengandungi kata hubung setelah. Kehadiran klausa 22 selalu diikuti atau mengikuti klausa 23. Oleh sebab itu, klausa 22 tidak dapat berdiri sebagai ayat mandiri, sedangkan klausa 23 dapat menjadi ayat yang mandiri. Selain itu, makna klausa 22 hanya dapat diketahui daripada klausa 23.


4.0 AYAT TERBITAN
Ayat terbitan ialah ayat yang telah mengalami perubahan daripada ayat dasar. Perubahan ini berlaku melalui tiga proses, iaitu penyusunan semula, peluasan dan pengguguran. Ayat yang dihasilkan melalui tiga proses ini dinamakan ayat terbitan atau ayat transformasi.

4.1 PROSES PENYUSUNAN SEMULA
Ayat yang mengalami proses penyusunan semula ialah ayat yang diubah daripada ayat dasar kepada ayat bentuk baharu seperti ayat pasif, ayat yang mengandungi dua objek dan ayat songsang. Dalam proses penyusunan semula bentuk perkataan dalam ayat asal diubah susunannya dan diterbitkan semula dalam ben bentuk ayat baharu. Dalam proses penyusunan semula ayat ini, biasanya akan berlaku perubahan sama ada kata-kata tertentu telah diubah, diganti atau digugurkanbagi menerbitkan bentuk ayat baharu yang gramatis. Namun demikian, pada umumnya makana ayat tidak berubah walaupun ayat itu mengalami proses penyusunan semula. Dalam Bahasa Melayu, terdapat tiga proses penyusunan semula ayat, iaitu:
4.1.1 Penyusunan semula objek ayat aktif menjadi subjek ayat pasif
4.1.2 Penyusunan semula objek sipi menjadi objek tepat
4.1.3 Penyusunan semula menjadi ayat songsang



4.1.1 Penyusunan Semula Objek Ayat Aktif Menjadi Subjek Ayat Pasif
Penyusunan semula ayat terbitan jenis ini berlaku melalui proses menukar ayat aktif kepada ayat pasif. Frasa nama yang menjadi objek dalam ayat aktif disusun semula menjadi subjek dalam ayat pasif dalam contoh berikut:
Ayat aktif: Mikael menendang bola.
Ayat pasif: Bola ditendang oleh Mikael.
Bola yang menjadi objek dalam ayat aktif diubah dan disusun semula menjadi subjek dalam ayat pasif.

4.1.2 Penyusunan Semula Objek Sipi Menjadi Objek Tepat
Penyusunan semula boleh dilakukan pada ayat yang mengandungi dua objek, iaitu objek tepat dan objek sipi dalam ayat 1, buku disusun semula menjadi objek tepat dalam ayat 2:
1. Pengetua menghadiahi Aisyah buku.
2. Pengetua menghadiahkan buku kepada Aisyah.
Buku menjadi objek sipi dalam ayat 1 diubah dan disusun semula menjadi objek tepat dalam ayat 2.

4.1.3 Penyusunan Semula Menjadi Ayat Songsang
Penyusunan semula ayat boleh dilakukan dengan cara menyongsangkan ayat. Maksudnya ayat biasa disusun semula menjadi ayat songsang. Perhatikan contoh yang berikut:
1. Anak lelaki Pak Hamid melanjutkan pelajaran ke universiti.
2. Melanjutkan pelajaran ke universiti, anak lelaki Pak Hamid.
Bahagian predikat dalam ayat 1 diubah tempat dan disusun semula menjadi ayat songsang. Perhatikan contoh yang berikut:







4.2 PROSES PELUASAN
Ayat yang mengalami proses peluasan merupakan ayat terbitan daripada ayat dasar yang ditambah dengan unsur-unsur yang baharu atau perkataan lain. Dalam Bahasa Malaysia terdapat beberapa jenis proses peluasan, antaranya:
4.2.1 Peluasan frasa nama sebagai subjek
4.2.2 Peluasan frasa nama sebagai predikat
4.2.3 Peluasan dengan kata hubung
4.2.4 Peluasan melalui proses komplementasi


4.2.1 Peluasan Frasa Nama Sebagai Subjek
Peluasan frasa nama sebagai subjek dilakukan melalui proses relativasi, iaitu dengan cara memancangkan ayat baharu yang menggunakan frasa relatif yang ke dalam satu ayat lain. Contohnya: Ayat (1) dipancangkan masuk dengan ayat (2) untuk menjadi ayat (3):
1. Doktor itu memeriksa pesakit.
2. Doktor itu abang saya.
3. Doktor yang memeriksa pesakit itu abang saya.
Ayat 3 mengalami proses peluasan frasa nama subjek dengan cara memancangkan frasa relatif yang bagi menggantikan frasa subjek doktor itu yang sama atau serupa yang sepatutnya berulang dalam ayat, tetapi digugurkan.


4.2.2 Peluasan Frasa Nama Sebagai Predikat
Peluasan frasa nama sebagai predikat boleh dilakukan dengan cara memancangkan frasa relatif yang bagi menggantikan frasa nama yang sama atau serupa dengan frasa nama predikat yang digugurkan. Contoh ayat 1 dipancang masuk ke dalam ayat 2 menjadi ayat 3.
1. Kakak saya membaca novel.
2. Novel itu tebal.
3. Kakak saya membaca novel yang tebal.
Ayat 3 mengalami proses perluasan predikat dengan cara memancangkan frasa relatif yang bagi menggantikan frasa nama yang sama atau berulang dalam predikat, tetapi digugurkan iaitu novel itu.


4.2.3 Peluasan Dengan Kata Hubung
Peluasan ayat melalui penggunaan kaya hubung boleh dilakukan dengan cara menggabungkan dua ayat atau lebih dengan menggunakan kata hubung seperti dan, serta, tetapi, lalu, jika, walaupun, sungguhpun, kerana dan sebagainya. Berikut adalah contoh-contohnya:
1a. Azli membaca akhbar.
1b. Azman membaca akhbar.
menjadi
1c. Azli dan Azman membaca akhbar.

2a. Aqeim membuat lawatan ke Terengganu.
2b. Rakan-rakannya membuat lawatan ke Terengganu.
menjadi
2c. Aqeim serta rakan-rakannya membuat lawatan ke Terengganu.

3a. Pemburu itu terserempak dengan serigala itu.
3b. Ia menembaknya.
menjadi
3c. Pemburu itu terserempak dengan serigala itu, lalu ia menembaknya.

4a. Pelajar itu tidak ke sekolah kelmarin.
4b. Dia sakit.
menjadi
4c. Pelajar itu tidak ke sekolah kelmarin kerana dia sakit.


4.2.4 Peluasan Melalui Proses Komplementasi
Peluasan ayat boleh juga dilakukan melalui proses komplementasi, iaitu proses mengubah ayat menjadi satu frasa nama dan memancangkannya pada satu ayat lain sebagai ayat komplemen atau pelengkap. Ayat yang melalui proses komplementasi ini lazimnya didahului oleh kata komplemen bahawa seperti dalam ayat 3 yang berikut:
a. Askar itu melaporkan (sesuatu)
b. Dia telah membunuh tiga orang musuh.
menjadi
c. Askar itu melaporkan bahawa dia telah membunuh tiga orang musuh.


4.3 PROSES PENGGUGURAN
Proses pengguguran ialah proses penerbitan ayat terbaharu yang terbentuk daripada dua atau lebih ayat dasar yang mempunyai unsur yang sama atau serupa baik pada bahagian subjek, mahupun bahagian predikat. Salah satu daripada unsur yang sama yang tidak perlu diulang itu digugurkan, misalnya subjek yang sama, atau kata kerja yang sama, atau objek yang sama.
Dalam Bahasa Malaysia, terdapat tiga jenis pengguguran utama, iaitu:
4.3.1 Pengguguran frasa nama sebagai subjek
4.3.2 Pengguguran frasa predikat
4.3.3 Pengguguran frasa nama yang mendahului frasa relatif


4.3.1 Pengguguran Frasa Nama Sebagai Subjek
Pengguguran frasa nama sebagai subjek berlaku melalui dua proses berikut:
4.3.1.1 Pengguguran subjek dalam ayat perintah
4.3.1.2 Pengguguran subjek yang serupa dalam ayat majmuk




4.3.1.1 Pengguguran Subjek Dalam Ayat Perintah
Subjek yang digugurkan dalam ayat perintah ialah subjek yang terdiri daripada kata ganti diri orang kedua, seperti kamu, awak, anda dan seumpamanya. Contohnya:
Ayat perintah: a. Kamu keluar
menjadi
b. Keluar!

Ayat perintah: a. Awak semua pergi.
menjadi
b. Pergi!

4.3.1.2 Pengguguran Subjek Yang Serupa Dalam Ayat Majmuk
Dalam membina ayat majmuk melalui penggabungan dua ayat dasar atau lebih, kerap terdapat subjek yang sama dan berulang. Dalam hal ini, subjek yang sama itu salah satu daripadanya perlu digugurkan dalam ayat majmuk seperti dalam contoh berikut:
1a. Ramlan sangat gembira.
1b. Ramlan memenangi pingat emas.
menjadi
1c. Ramlan sangat gembira kerana memenangi pingat emas.


4.3.2 Pengguguran Frasa Predikat
Pengguguran frasa predikat dalam bahasa Malaysia berlaku melalui dua cara:
4.3.2.1 Pengguguran seluruh frasa predikat
4.3.2.2 Pengguguran bahagian-bahagian frasa predikat

4.3.2.1 Pengguguran Seluruh Frasa Predikat
Dengan pengguguran seluruh frasa predikat dimaksudkan pengguguran sebarang frasa predikat yang sama atau serupa dalam ayat majmuk. Maksudnya, jika terdapat mana-mana frasa, baik frasa nama atau frasa kerja atau frasa adjektif ataupun frasa sendi nama yang sama atau serupa dalam ayat majmuk, maka satu daripadanya perlu digugurkan supaya tidak berulang dalam ayat. Berikut diberikan contohnya:
1. Pengguguran Frasa Nama Predikat Yang Serupa
a. Heykal mahasiswa Universiti Pendidikan Sultan Idris.
b. Khairul mahasiswa Universiti Pendidikan Sultan Idris.
menjadi
c. Heykal dan Khairul mahasiswa Universiti Pendidikan Sultan Idris.

2. Pengguguran Frasa Adjektif
a. Bapa sangat rajin.
b. Anaknya sangat rajin.
menjadi
c. Bapa dan anaknya sangat rajin.

3. Pengguguran Frasa Sendi Nama
a. Pak Dollah ke Australia.
b. Isterinya ke Australia.
menjadi
c. Pak Dollah dan isterinya ke Australia.


4.3.2.2 Pengguguran Bahagian-Bahagian Frasa Predikat
Dalam ayat terbitan yang dibina turut berlaku pengguguran bahagian-bahagian tertentu dalam bahagian frasa predikat. Antaranya pengguguran:
4.3.3.1 Oleh + FN dalam ayat pasif
4.3.3.2 Kata Bantu Yang Serupa
4.3.3.3 FN sebagai objek yang serupa
4.3.3.4 FN sebagai objek selepas kata kerja yang membawa makna adjektif



4.3.2.1 Pengguguran oleh + FN yang hadir
Dalam ayat pasif frasa sendi nama oleh + FN yang hadir selepas kata kerja transitif boleh digugurkan dalam contoh berikut:
a. Penjahat itu ditangkap oleh polis.
b. Penjahat itu ditangkap polis.


4.3.2.2 Pengguguran Kata Bantu yang Serupa
Dalam menggabungkan ayat-ayat tunggal yang mengandungi kata-kata bantu yang serupa, kata bantu tersebut boleh digugurkan sehingga tinggal satu sahaja dalam ayat gabungan yang baharu seperti dalam contoh berikut:
a. Mawi boleh berlakon.
b. Mawi boleh menyanyi.
menjadi
c. Mawi boleh berlakon dan menyanyi.

4.3.2.3 Pengguguran Frasa Nama Sebagai Objek yang Serupa
Sekiranya dalam ayat-ayat tunggal yang akan digabungkan menjadi majmuk, terdapat frasa nama sebagai objek yang serupa, maka objek itu digugurkan sehingga tinggal satu objek sahaja seperti dalam contoh berikut:
a. Polis mengejar penjahat itu.
b. Polis menangkap penjahat itu.
menjadi
c. Polis mengejar dan menangkap penjahat itu.







4.3.2.4 Pengguguran Frasa Nama Sebagai Objek Selepas Kata Kerja Yang Membawa Makna Adjektif

Frasa nama sebagai objek yang hadir selepas kata kerja transitif yang membawa makna adjektif dalam ayat boleh digugurkan seperti dalam contoh berikut:
a. Peristiwa itu sungguh mendukacitakan kami.
Menjadi
b. Peristiwa itu sungguh mendukacitakan.


4.3.3 PENGGUGURAN FRASA NAMA YANG MENDAHULUI FRASA RELATIF
Pengguguran frasa nama yang mendahului frasa relatif berlaku apabila frasa nama itu direlativasikan dan digantikan dengan kata relatif seperti dalam contoh berikut:
a. Penceramah itu bapa saya. Penceramah itu memakai baju Melayu.
menjadi
b. Penceramah yang memakai baju Melayu itu bapa saya.
menjadi
c. Yang memakai baju Melayu itu bapa saya.


5.0 PENUTUP
Kesimpulannya, ayat terbentuk daripada konstituen klausa. Ayat mengandungi unsur klausa yang terdiri daripada frasa, dan frasa pula terbentuk daripada perkataan. Oleh sebab bilangan ayat yang dapat dibentuk dalam sesuatu bahasa itu tidak terhad, maka dapat diduga bahawa binaan-binaan ayat yang wujud dalam sesuatu bahasa itu terdiri daripada berbagai-bagai jenis dan ragam. Salah satu kaedah menjeniskan ayat adalah dengan melihat bilangan klausa yang terkandung dalam sesuatu ayat itu. Walaupun terdapat berbagai-bagai jenis ayat dari segi binaan dan susunannya, dan dari segi panjang pendeknya dalam sesuatu bahasa, namun jika dikaji asas binaannya, maka semua ayat itu boleh dikesan rangka dasarnya sebagai berasal daripada beberapa pola tertentu. Pola-pola rangka ayat itulah yang disebut pola ayat dasar bagi sesuatu bahasa. Daripada pola-pola ayat itulah terbit ayat yang lain sama ada ayat tunggal atau ayat majmuk, ayat pendek atau ayat panjang, ayat aktif atau ayat pasif dan sebagainya...

Teori Peralihan Demografi

1.0 PENDAHULUAN
Teori Peralihan Demografi Penduduk boleh mengatur pertambahan penduduk dan proses perubahan ini berlaku dengan adanya beberapa faktor mengikut pola-pola tertentu. Teori Demografi dikemukakan untuk menerangkan bahawa semua masyarakat berkebolehan mengatur penduduk masing-masing dan aturan ini adalah hasil daripada kebiasaan sosial dan keadaan ekonomi. Teori Peralihan Demografi pula adalah satu percubaan menerangkan keadaan di mana, dalam jangka masa yang panjang, perubahan boleh berlaku kepada kadar kelahiran dan kematian yang tinggi turun menjadi rendah, dan cara bagaimana perubahan ini berlaku.
Menurut Bogue (1968), Teori Aturan Demografi didefinisikan sebagai, "Setiap masyarakat cenderung mengekalkan proses pentingnya dalam keadaan seimbang, di mana penduduk akan menggantikan kematian dengan kelahiran dan bertambah kepada had yang difikirkan perlu oleh kebiasaan umum mereka. Kebiasaan ini adalah anjal dan boleh disesuaikan dengan cepat kepada perubahan dalam kebolehan ekonomi menanggung penduduk". Penyesuaian ini melibatkan dua bentuk, iaitu menyeimbangkan antara kadar kematian dengan kadar kelahiran bagi memastikan kadar pertambahan penduduk yang dikehendaki dapat dicapai. Masyarakat yang mempunyai kadar kematian yang tinggi tidak memerlukan aturan kelahiran kerana kadar kelahiran yang tinggi diperlukan untuk menggantikan kadar kematian yang tinggi.
Menurut Abdul Majid Mat Salleh (1989) pula, peralihan demografi merupakan satu proses perubahan dalam mortaliti dan fertiliti penduduk dari satu aras yang tinggi kepada aras yang rendah. Proses ini masih lagi berterusan seiring dengan pembangunan sosioekonomi negara. Dalam membincangkan topik peralihan demografi ini, perkataan peringkat atau tahap sering digunakan. Hal ini ialah untuk menunjukkan imbangan kadar kelahiran dan kematian.
Terdapat tiga komponen penting yang terkandung dalam model peralihan demografi iaitu komponen kadar kelahiran, komponen kadar kematian dan komponen kadar pertumbuhan penduduk secara semula jadi. Ketiga-tiga komponen ini ditunjukkan secara berperingkat-peringkat mengikut perubahan masa dan salinh berkait antara satu sama lain. Secara umumnya, terdapat tiga peringkat peralihan dalam model peralihan demografi dan kesemua peringkat ini bukan sahaja ditafsirkan dari segi kependudukan malahan juga boleh mengukur tahap pembangunan ekonomi dan sosial sesebuah negara.


2.0 CIRI KEPENDUDUKAN MODEL PERALIHAN DEMOGRAFI
Terdapat tiga peringkat ciri-ciri kependudukan dalam Model Peralihan Demografi iaitu peringkat satu (tahap awal), iaitu masyarakat yang menjadikan pertanian sebagai sumber ekonomi utama, peringkat kedua (tahap pertengahan), iaitu masyarakat peralihan daripada aktiviti pertanian kepada perindustrian dan peringkat ketiga (tahap pasca), iaitu masyarakat perindustrian sepenuhnya.

SIMBER: ………………………………………………………………..

2.1 TREND PERUBAHAN DAN PERTUMBUHAN PENDUDUK DUNIA

Selepas Revolusi Pertanian berlaku di Eropah pada sekitar akhir abad ke-18, penduduk di benua tersebut, menjadi bertambah sihat kerana terdapat bekalan makanan yang banyak bagi menampung keperluan penduduk. Revolusi Perindustrian terus berlaku dengan lebih giat menyebabkan lebih banyak kemudahan kesihatan didirikan oleh pemerintah terutamanya di bandar. Pengetahuan tentang kawalan wabak penyakit berjangkit melalui penggunaan sabun untuk menjaga kesihatan, suntikan, ubat-ubatan dan sebagainya menyebabkan berlaku penurunan terhadap kadar kematian daripada 35 per 1000 orang penduduk (1750-an) kepada 16 per 1000 orang penduduk (1850-an).
Sebelum berlakunya Revolusi Perindustrian, kadar kelahiran juga adalah tinggi, iaitu kira-kira 39 per 1000 orang penduduk tetapi kadar kematian juga tinggi menyebabkan kadar pertumbuhan semula jadi penduduk adalah perlahan, iaitu kira-kira hanya 0.4 peratus setahun. Penurunan kadar kematian selepas Revolusi Perindustrian menyebabkan kadar pertambahan semula jadi penduduk dunia di Eropah bertambah dengan giat kepada 2.0 peratus setahun. Penduduk Eropah pada waktu ini dikatakan telah memasuki peringkat kedua dalam model peralihan demografi, iaitu kadar kelahiran penduduk yang tinggi diikuti oleh kadar kematian penduduk yang rendah. Hal ini menyebabkan benua Eropah mengalami ledakan penduduk yang padat pada akhir abad ke-18 (Katiman Rostam, 2002).
Pada masa ini, penduduk di negara Eropah telah melepasi tahap ketiga dalam Model Peralihan Demografi, iaitu peringkat selepas peralihan dalam model peralihan demografi (Rajah 2.1). Antara negara yang berada pada peringkat ketiga ini adalah Sweden dan Britain di Eropah, manakala Jepun di Asia. Negara-negara ini telah mencapai tahap penduduk optimum. Pengalaman yang dilalui oleh negara Barat pada akhir abad ke-18 dan ke-19 itu kini telah dialami oleh negara membangun dalam dekad kebelakangan ini. Ledakan penduduk yang berlaku di negara membangun pada kali ini lebih hebat berbanding yang pernah berlaku di Eropah pada suatu masa dahulu.
Jadual 2.2 menunjukkan beberapa petunjuk pertumbuhan penduduk di bandar membangun. Misalnya, negara Afrika seperti Kenya, Ghana, Cameroon dan sebagainya cenderung untuk menunjukkan kadar pertumbuhan penduduk yang sangat pesat. Jumlah penduduk di negara membangun adalah sebanyak 56.2 peratus daripada jumlah penduduk yang di dunia pada masa kini. Lebihan penduduk atau disebut juga ledakan penduduk yang sedang berlaku di negara membangun ini pada dasarnya boleh dikaitkan dengan taraf kesihatan yang semakin baik dan terdapat pengetahuan tentang cara-cara untuk mencegah penyakit berjangkit. Penjajahan dan penerokaan Barat serta wujud hubungan dengan negara-negara barat membolehkan proses pemodenan cara hidup tersebar ke negara membangun. Natijahnya, kadar kematian menurun dengan pesat. Bagaimanapun, oleh kerana kadar kelahiran masih tinggi, iaitu kira-kira 35 per 1000 orang penduduk, maka negara membangun kini mengalami pertambahan penduduk semula jadi pada kadar yang amat pesat.

Jadual 2.2 Penunjuk demografi menurut wilayah utama di dunia
Wilayah Penduduk (juta) Kadar Kelahiran
(/ 1000) Kadar Kematian
( /1000) Purata Kadar Pertumbuhan
( % setahun)
1997 1980 1997 1997 1997 1980-1997 1997-2015
Asia Timur 1751.2 22 19 8 9 1.5 0.9
Asia Tenggara 474.0 19 13 10 11 0.6 0.2
Amerika Selatan & Carribbean 493.9 31 23 8 7 1.9 1.3
Asia Barat & Afrika Utara 279.6 41 27 12 7 2.7 1.9
Asia Selatan 1281.3 37 29 14 9 2.1 1.4
Afrika Sub-Sahara 612.3 47 41 18 15 2.8 2.3
Eropah Barat 290.6 13 10 10 10 0.3 0.1
Amerika Utara 392.2 20 15 9 8 1.3 0.6
Oceanea 22.1 15 14 7 7 1.2 0.6
Dunia 5819.6 27 23 10 9 1.6 1.1














Sumber: World Development Indicators 1999. World Bank

3.0 CIRI KEPENDUDUKAN MODEL PERALIHAN DEMOGRAFI DI MALAYSIA
Sejak lebih daripada lima dekad yang lalu, komposisi penduduk Malaysia telah berubah baik daripada segi kadar kelahiran, struktur umur dan jantina, kadar kematian dan penghijrahan.Hal ini menunjukkan walau pun saiz penduduk Malaysia semakin meningkat tetapi akibat kemerosotan kesuburan dan kematian pembentukan saiz keluaraga yanglebih sederhana dan kecil semakin diterima masyarakat terutama di kawasan bandar. Peningkatan taraf hidup penduduk terutama dalam bidang pendidikan telah memberi impak yang besar terhadap dinamik penduduk Malaysia pada masa depan.
Sewaktu Malaysia terbentuk pada tahun 1963 dengan kemasukan Sabah dan Sarawak, penduduk negara ini hanya berjumlah sekitar 9 juta orang. Selepas pembentukan Malaysia, profil penduduknya telah berubah, bukan hanya dari segi komposisi etnik tetapi juga daripada segi pertumbuhannya. Misalnya, pada tahun 1980, jumlah penduduk Malaysia telah bertambah hampir 50 peratus selepas pembentukan Malaysia pada tahun 1963 kepada 13.7 juta orang. Dalam banci tahun 2000, penduduk Malaysia terus meningkat lagi kepada 23.3 juta orang, dan dianggarkan pada tahun 2007 ini jumlah penduduk Malaysia adalah di sekitar 27 juta orang.
Peningkatan jumlah penduduk Malaysia ini adalah dipengaruhi melalui dua proses utama iaitu proses pertambahan semulajadi dan imigrasi antarabangsa. Peningkatan penduduk melalui proses pertambahan semulajadi ini adalah berkait rapat dengan peningkatan dalam kualiti kehidupan penduduk. Misalnya, ekoran dari pembangunan pesat ekonomi dan sosial negara telah memberi kesan ke atas kadar fertiliti dan mortaliti penduduk di negara ini. Sementara itu berdasarkan kajian Lim Chong Yah 1967, dalam sejarah pertumbuhan penduduk Semenanjung Malaysia, unsur fertiliti dan mortaliti memainkan peranan penting selepas perang dunia kedua . Kesan ini juga dirasai oleh negara jiran dengan meningkatnya kemasukan migran untuk mencari pekerjaan telah menyumbang kepada kadar pertumbuhan penduduk di negara ini. Menurut kajian ( Jackson,1961;Vlieland,1932 dan Nathan,1922 ) pertumbuhan penduduk Negara sebelum ini lebih banyak dipengaruhi oleh faktor migrasi ( Hairi Abdullah, 1989). Menurut Abdul Majid Mat Salleh (1989), peralihan demografi merupakan satu proses perubahan dalam mortaliti dan fertiliti penduduk dari satu aras yang tinggi kepada aras yang rendah.
Pembangunan yang berlaku di Semenanjung Malaysia turut sama berlaku di Sabah dan Sarawak. Bahkan banyak kawasan di Sabah dan Sarawak mula mengalami proses urbanisasi yang pesat sejak dua dekad yang lalu. Masyarakat mula mengalami perubahan bukan semata-mata dari aspek ekonomi tetapi juga gaya hidup dan pemikiran individu. Perubahan-perubahan ini dilihat turut mempengaruhi trend dan pola perlakuan demografi pasangan dalam keluarga. Tren ini dapat dilihat dengan lebih jelas sekiranya kita merujuk kepada data Banci Penduduk dan Kajian Penduduk dan Keluarga Negara anjuran LPPKN. Analisis ke atas data ini boleh membantu memberi suatu gambaran berkaitan impak pembangunan yang berlaku di Malaysia ke atas profil demografi penduduk dan cabaran yang wujud daripada perubahan tersebut kepada negara di masa depan.

Peta 1 di bawah ini menunjukkan kawasan kajian ini, iaitu Semenanjung Malaysia dan Sabah dan Sarawak. Kesemua analisis yang dibuat dalam kajian ini mengambarkan perubahan keluarga dan tingkat fertiliti di seluruh kawasan ini dalam aspek demografi.


Peta 1 : Kawasan Kajian Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak

3.1 TREND PERUBAHAN DAN PERTUMBUHAN PENDUDUK MALAYSIA

Fenomena dan corak pertumbuhan semulajadi penduduk di Malaysia telah berubah disebabkan oleh migrasi di sekitar tahun 1911 dan 1931 kepada pertambahan semulajadi yang disebabkan oleh perbezaan diantara fertiliti dan mortaliti sekitar tahun 1931 hingga sekitar tahun 1989 ( Hairi Abdullah, 1989 ).
Graf 1 menunjukkan tren perubahan dan pertumbuhan penduduk di Malaysia untuk tempoh 1980 hingga 2005. Secara keseluruhan, maklumat dari jadual ini jelas menunjukkan berlaku peningkatan daripada segi saiz penduduk di ketiga-tiga wilayah di Malaysia dalam tempoh berkenaan. Graf tersebut juga menunjukkan peningkatan jumlah penduduk tahunan yang jelas bagi ketiga-tiga kawasan tersebut. Misalnya, berlaku peningkatan penduduk sekitar sekali ganda di Semenanjung Malaysia dan Sarawak manakala di Sabah meningkatnya adalah lebih tiga kali ganda untuk tempoh 1980 hingga 2005.



Graf 1: Jumlah Penduduk Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak, 1980 –2005

Sumber: 1. Jabatan Perangkaan Malaysia; Laporan Banci Penduduk 1980,1991 Jilid 1.
2. Jabatan Perangkaan Malaysia; Bank Data Negeri dan Daerah Malaysia 2005.
Bagaimanapun, merujuk kepada graf 2, kadar pertumbuhan purata tahunan penduduk untuk ketiga-tiga wilayah ini, jelas menunjukkan trend penurunan. Secara keseluruhan, penurunan kadar pertumbuhan tersebut agak perlahan bagi Semenanjung Malaysia dan Sarawak dengan mengambil masa selama 25 tahun untuk menurunkan kadar pertumbuhan purata tahunan. Bagi Sabah, penurunan dalam kadar pertumbuhannya hanya mula berlaku menjelang tahun 1990an dan hanya mula menunjukkan tren penurunan yang agak signifiken kepada 3.8 peratus pada tahun 1991-2000. Tren penurunan tersebut terus berlaku dengan menghampiri kadar pertumbuhan bagi Semenanjung Malaysia dan Sarawak pada awal abad ke-21 apabila Sabah mencatatkan kadar pertumbuhan purata tahunan terendah.

Graf 2 :Kadar Pertumbuhan Purata Tahunan Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak, 1980 –2005


Hal ini dipengaruhi oleh faktor pertambahan semulajadi yang agak tinggi tetapi juga didorong oleh faktor migrasi masuk antarabangsa dari kalangan warga asing ke negeri tersebut. Bagaimanapun, menjelang tahun 1990-an berikutan usaha penguatkuasaan undang-undang imigresen yang ketat ke atas kemasukan imigran asing ke wilayah tersebut, disertai pelbagai usaha untuk membawa pembangunan sosial dan ekonomi yang sekaligus mewujudkan transformasi sosial dan budaya ke atas masyarakat setempat, maka kadar pertumbuhan penduduk Sabah telah berjaya diperlahankan sehingga mendekati angka nasional menjelang tahun 2005.
Selain merujuk kepada angka saiz penduduk dan kadar pertumbuhan penduduk, berikut dipaparkan trend penurunan fertiliti bagi ketiga-tiga wilayah berkenaan dan seterusnya faktor-faktor yang menyumbang kepada penurunan trend tersebut dibincangkan. Jadual 1 menunjukkan min anak dilahirkan secara konsisten telah menurun di Semenanjung Malaysia dan Sarawak sejak tahun 1980 hingga 2004. Sementara dalam kes di Sabah, perubahan dalam min anak dilahirkan masih tidak jelas. Malahan, min anak dilahirkan bagi penduduk Sabah diperhatikan lebih tinggi dengan tahap penurunan yang lebih perlahan berbanding tren yang berlaku di Semenanjung Malaysia dan Sarawak.
Jadual 1. Min Bilangan Anak yang Pernah Dilahirkan Mengikut Kumpulan Umur, Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak, 1980-2004

Umur
Semenanjung Sabah
Sarawak
1980 1984 1994 2004 1980 1989• 2004 1980 1989• 2004
15-19 0.8 0.9 0.7 0.7 0.9 0.9 0.8 0.8 0.8 0.8
20-24 1.5 1.5 1.2 1.2 1.9 1.8 1.6 1.6 1.5 1.5
25-29 2.4 2.3 2.1 1.8 2.9 2.9 2.5 2.7 2.3 2.2
30-34 3.6 3.5 3.1 2.6 4.0 3.9 3.3 3.9 3.3 2.9
35-39 4.7 4.2 3.9 3.4 5.1 4.6 4.3 4.9 4.1 3.5
40-44 5.5 5.4 4.4 3.9 5.6 5.5 5.1 5.4 4.5 3.7
45-49 5.9 6.1 4.9 3.9 5.6 6.0 5.6 5.8 5.4 3.9
Jumlah 3.6 3.6 3.4 3.1 3.7 3.6 3.8 3.6 3.2 3.1

Sumber : 1.Jabatan Perangkaan Malaysia ;Laporan Banci Penduduk 1980.
2. LPPKN ; Kajian Penduduk dan Keluarga Malaysia, 1984, 1994, dan 2004
3. • LPPKN Kajian Penduduk dan Keluarga, Sabah dan Sarawak 1989
Trend penurunan fertiliti dalam keluarga juga boleh diperhatikan daripada maklumat berkaitan dengan kadar kelahiran kasar yang berlaku di ketiga-tiga wilayah ini. Graf 3 menunjukkan bagi tempoh lebih tiga dekad lalu, trend penurunan dalam kadar kelahiran kasar di Semenanjung Malaysia dan Sarawak lebih konsisten berbanding di Sabah. Faktor-faktor populasi perlu diambil kira dalam perancangan pembangunan dalam mencapai status negara maju menjelang tahun 2020. Hal ini terkandung dalam perancangan jangka panjang yang terdapat dalam wawasan 2020 ( Rohani Abdul Razak, 2006 ).


Sumber : Jabatan Perangkaan Malaysia-Buku Tahunan Perangkaan Malaysia:1980, 1990 dan 2000.

Merujuk kepada graf 3, Sabah mengalami penurunan dalam kadar kelahiran kasar diperhatikan lebih perlahan tetapi mulai mengalami penurunan lebih pantas menjelang tahun 2000. Secara keseluruhan, kadar kelahiran kasar di Sabah pada tahun 2004 adalah hampir satu pertiga daripada kadar kelahiran kasar Sabah pada tahun 1980. Ini membuktikan bahawa usaha-usaha pembangunan yang pesat berlaku di ketiga-tiga wilayah ini menjelang abad ke-21, disertai dengan kegigihan pihak berkuasa mengawal kemasukan lebih ramai pendatang asing ke wilayah di sebelah Malaysia Timur telah berjaya mengurangkan tingkat kelahiran ke tahap lebih rendah berbanding beberapa dekad sebelumnya.

4.0 KESAN PERALIHAN DEMOGRAFI
Antara kesan peralihan demografi adalah kadar pertumbuhan pendduudk semula jadi mengalami perubahan yang mendadak. Dalam peringkat pertama model peralihan demografi. Kadar pertumbuhan semula jadi boleh dikatakan hamper kosong serta berubah-ubah dan meledak dengan tiba-tiba apabila peralihan ini sampai ke peringkat akhir. Di peringkat ketiga, kadar pertumbuhan semula jadi penduduk jatuh dengan drastik.
Selain itu, struktur umur penduduk juga mengalami perubahan dengan jelas apabila penduduk memasuki peringkat kedua model peralihan demografi. Pada peringkat ini, terdapat jurang yang besar antara kadar kelahiran dan kadar kematian. Jumlah penduduk muda dan produktif yang dapat member sumbangan kepada Negara adalah tinggi. Pada peringkat ketiga dan akhir model peralihan, kumpulan umur tua meningkat hasil daripada kejatuhan dalam kadar kematian dan jangka hayat hayat yang panjang disebabkan amalan pemakanan yang seimbang dan terdapat kemudahan kesihatan seperti hospital yang lengkap. Memandangkam perubahan ekonomi dan demografi berkait rapat antara satu sama lain, nisbah penduduk bandar dan luar bandar juga turut berubah. Perubahan peralihan demografi daripada peringkat pertama ke peringkat seterusnya bermaksud bilangan penduduk bandar menjadi semakin ramai daripada penduduk di luar bandar. Dalam kata lain, proses peralihan demografi menggambarkan satu tahap dalam proses urbanisasi.
Perkembangan dalam peralihan demografi juga menampakkan keseimbangan antara penduduk dengan sumber di dalam sesebuah kawasan atau tempat. Kesan peralihan demografi yang berikutnya adalah nilai nyawa manusia mula dihargai, kos membesarkan anak meningkat, kadar perkahwinan dalam kalangan kanak-kanak menurun, taraf hidup bertambah baik, kesihatn penduduk umumnya bertambah baik, taraf pendidikan seseorang bertambah maju dan revolusi dalam perkembangan teknologi menjadi semakin penting dan canggih.

5.0 KESIMPULAN
Model Peralihan Demografi merupakan satu bentuk graf garis yang menunjukkan atau menggambarkan satu perubahan dalam pola kependudukan seperti kadar kematian, kadar kelahiran, kadar pertumbuhan semula jadi, komposisi umur dan jantina penduduk, indikator kualiti hidup di sesebuah negara dan sebagainya yang telah, sedang dan akan dilalui oleh sesebuah nrgara. Terdapat tiga tahap atau peringkat peralihan dalam Model Peralihan Demografi dan ketiga-tiga tahap ini bukan sahaja boleh ditafsirkan daripada segi kependudukan tetapi juga mampu mengukur tahap perkembangan ekonomi dan sosial yang dicapai oleh sesebuah negara.
Di Malaysia kadar pertumbuhan penduduk yang tinggi sejak lebih 30 tahun yang lalu telah memberikan impak yang besar terhadap negara dan masyarakat. Pendekatan yang baik haruslah dicari untuk menyelasaikan masalah yang ditimbulkan oleh kadar pertumbuhan yang tinggi. Selain daripada peruntukan yang lebih besar disediakan dalam bidang pendidikan kerajaan juga haruslah melihat masalah sosiodemografi itu daripada persepektif sesuatu kawasan. Dalam kata lain, asimilasi struktural yang berlaku hasil daripada pelaksanaan program pembangunan anjuran pemerintah selama ini telah memperhebatkan lagi proses memodenkan kebudayaan masyarakat. Hal ini memberi kesan ke atas tingkahlaku rakyat terutama berkaitan dengan usaha-usaha pembentukan keluarga dan mengawal fertiliti selaras dengan perancangan pembangunan negara.